Cukier, otyłość, konsekwencje.

W przypadku osób poniżej 20. roku życia z otyłością zmaga się 13 proc. chłopców i 5 proc. dziewczynek, natomiast nadwaga dotyczy 31 proc. chłopców i 21 proc. dziewcząt.

Ok. 30 proc. dzieci w wieku 8 lat pije napoje gazowane co najmniej raz w tygodniu, a ok. 67 proc. nastolatków spożywa napoje energetyczne.

 

Otyłość

Czym jest otyłość i jak ją rozpoznać?

Otyłość to nieprawidłowe i nadmierne gromadzenie się tłuszczu w organizmie, które może mieć negatywny wpływ na zdrowie.

 

Czynniki rozwoju otyłości

Nieprawidłowe nawyki żywieniowe, takie jak nieregularne spożywanie posiłków, zbyt duże porcje, zbyt mała ilość warzyw i owoców, spożywanie napojów słodzonych oraz żywności przetworzonej, podjadanie kalorycznych przekąsek.

  • Zbyt mała aktywność fizyczna i siedzący tryb życia.
  • Czynniki psychologiczne (stres, depresja, napięcie emocjonalne).
  • Rodzinne skłonności do otyłości.
  • Predyspozycje genetyczne.
  • Niektóre konsekwencje zdrowotne otyłości mogą pojawić się w dzieciństwie, większość jednak pojawia się w wieku dorosłym. 

 

Konsekwencje otyłości

Dzieci z otyłością oprócz objawów fizycznych, mają mniejsze poczucie własnej wartości, miewają stany depresyjne oraz wykazują trudności w nawiązywaniu kontaktów. 

 

Profilaktyka otyłości

  • Aktywność fizyczna – 60 minut dziennie.
  • Spożywanie regularnie 4-5 mniejszych posiłków w ciągu dnia w gronie rodzinnym, a nie przed telewizorem.
  • Zwiększenie spożycia pieczywa pełnoziarnistego, grubych kasz, płatków owsianych, warzyw i owoców odpowiednio do wieku dziecka.
  • Ograniczenie spożycia przetworzonych produktów zbożowych (białe pieczywo, makarony pszenne), słodyczy i wysokokalorycznych przekąsek.
  • Zastąpienie napojów słodzonych i soków wodą mineralną.
  • Dbanie o odpowiednią długość i jakość snu.
  • Wspieranie emocjonalne dzieci i zaangażowanie całej rodziny we wprowadzane zmiany

Darmowe plany żywieniowe dostępne są na www.diety.nfz.gov.pl a zestawy ćwiczeń na kanale YouTube Akademii NFZ

Otyłe dziecko to otyły dorosły

U otyłego przedszkolaka prawdopodobieństwo pozostania otyłym w przyszłości jest ponad czterokrotnie większe niż u jego rówieśników o prawidłowej masie ciała.

 

Cukrzyca

Diabetolodzy alarmują, że do poradni diabetologicznych trafia coraz więcej nastolatków. Objawy cukrzycy u dzieci, niestety, łatwo przeoczyć. Choć pojęcia „cukrzyca” używa się zbiorczo wobec wszystkich jej typów, cukrzyca typu 1 (insulinozależna) i cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) znacząco się między sobą różnią.

 

Cukrzyca typu 1 - czym się charakteryzuje?

Wynika z niedoboru lub całkowitego braku insuliny, wytwarzanej przez komórki trzustki, z powodu ich niszczenia przez układ odpornościowy. Insulina ma za zadanie transport cukru z krwi do komórek ciała. Cukrzyca typu 1 wymaga podawania choremu insuliny podskórnie, aby utrzymywać prawidłowy poziom cukru we krwi.

Niepokojące objawy

  • Nadmierne pragnienie.
  • Częste oddawanie dużych ilości moczu, także w nocy.
  • Zmęczenie, apatia.
  • Chudnięcie.
  • Zajady w kącikach ust.
  • Zapach acetonu z ust.
  • Zaburzenia widzenia.

Profilaktyka

Aktualnie cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, można jedynie opóźnić jej początek. Przypuszcza się, że niektóre czynniki środowiskowe mogą mieć wpływ na inicjowanie choroby u dzieci z predyspozycją genetyczną. Dlatego warto obniżać czynniki ryzyka przez:

  • unikanie infekcji i prawidłowe ich leczenie;
  • podawanie dziecku witaminy D (w ilości uzgodnionej z lekarzem);
  • unikanie stresu;
  • karmienie piersią i unikanie zbyt wczesnego (przed czwartym miesiącem życia) lub zbyt późnego (powyżej szóstego miesiąca życia) rozszerzania diety;
  • unikanie nadmiaru cukrów i węglowodanów oraz pokarmów wysokoprzetworzonych (o wysokim indeksie glikemicznym).

 

Cukrzyca typu 2 – Czym się charakteryzuje?

To przewlekłe schorzenie metaboliczne, które zaburza mechanizmy wykorzystania glukozy w organizmie. U jego podłoża leży tzw. insulinooporność (oporność ciała na insulinę). W jej efekcie, organizm produkuje nadmierne ilości hormonu – insuliny, co prowadzi do niewydolności trzustki.

Niepokojące objawy

  • Zwykle przypadkowo stwierdzone podwyższenie glukozy we krwi.
  • Otyłość.
  • Przebarwienia skóry na szyi, w dołach pachowych i pachwinach.
  • Zmęczenie, senność.
  • Pogorszenie ostrości wzroku.
  • Infekcje intymne.

Profilaktyka

Kluczowe w profilaktyce cukrzycy typu 2 są aktywność fizyczna i ukształtowanie u dzieci prawidłowych nawyków żywieniowych tj.:

  • regularne spożywanie posiłków (4-5 posiłków co 3-4 godziny);
  • niedopuszczanie do przegłodzenia lub przejedzenia;
  • picie odpowiedniej ilości wody;
  • jedzenie węglowodanów złożonych (produkty pełnoziarniste – z tzw. „ciemnej mąki”, warzywa, nasiona roślin strączkowych);
  • unikanie węglowodanów prostych (znajdują się np. w słodyczach, słodzonych napojach, produktach zbożowych z pełnego przemiału – z tzw.„białej mąki”, ale także w owocach i produktach mlecznych);
  • ograniczenie niezdrowych przekąsek (np. chipsów), żywności przetworzonej (zawierającej sztuczne barwniki, konserwanty, dużo cukru, soli i tłuszczu).

Rodzicu pamiętaj

  • Nie podawaj dziecku słodyczy na pocieszenie czy w formie nagrody za dobre zachowanie.
  • Naucz dziecko, po jakie zdrowe przekąski może sięgać w ciągu dnia i zadbaj o ich wcześniejsze przygotowanie.
  • Nie kupuj dziecku słodkich napojów, naucz je pić wodę.
  • Daj dziecku dobry przykład.
  • Zapewnij dziecku odpowiednią aktywność fizyczną.
  • Czytaj etykiety produktów – wybieraj żywność z mniejszą zawartością cukru.
  • Gdy zaobserwujesz u dziecka pierwsze objawy cukrzycy, koniecznie udaj się do lekarza rodzinnego w celu wykonania badania poziomu glukozy na czczo.

 

Ulotka - profilaktyka cukrzycy u dzieci (PDF 921 KB)

Ulotka - profilaktyka otyłości u dzieci (PDF 834 KB)

 

Materiał przesłany przez NFZ w związku z akcją – „Środa z profilaktyką”.